109 yaşlı Akademik – Lukomskiy Pavel Yevgenyeviç yüksək təzyiqin düzgün müalicə üsullarından danışdı. Sovet və Rusiya akademik, alim-həkim, kardioloq və patofizioloqu. Tibb elmləri doktoru (1986), professor (1989), Rostov Dövlət Tibb Universitetinin daxili xəstəliklər kafedrasının başçısı.

Lukomskiy Pavel Yevgenyeviç ürək-damar xəstəliklərinin müalicəsi sahəsində son elmi kəşflər barədə müxbirimizə söhbət açmağa razılaşdı.

«Bir sadə həqiqəti yadda saxlayın və heç kimə qulaq asmayın – HİPERTONİYANI SAĞALTMAQ MÜMKÜNDÜR! Hətta o sizdə 10 ildən çox mövcuddursa, əgər təzyiq normaya qədər enmirsə, hətta əgər sizə heç bir digər vasitələr kömək etməyibsə belə. Öz təcrübəmizdə dəfələrlə istifadə etdiyimiz biz sadə həll yolu vardır – o hamıya kömək edir».

- Pavel Yevgenyeviç, hipertoniyanı necə sağaltmalı? Bunu ev şəraitində etmək mümkündürmü?

Mümkündür. Əslində, hipertoniya rahat müalicə edilə bilən xəstəlikdir. Sadəcə, damarları təmizləmək lazımdır və hipertoniya özü keçib gedəcək.

- Bu barədə daha ətraflı danışa bilərsinizmi?

Bəli, əlbəttə. İnsan damarları – ən nazik və həssas, həmçinin ən mühüm orqanlardan biridir. Bizim orqanizmdə cəmi 3 növ damar vardır – venalar, arteriyalar və limfa damarları. Sonuncuların təzyiqə olan təsiri azdır, odur ki, onlar barədə danışmayacağıq. İlk ikisinin çirklənməsinin təsiri daha mühümdür – yəni ki, venalar və arteriyalar.

Venalar əsasən qatı qan laxtaları ilə tutulurlar. Qan, daxili orqanların zədələri olan sahələrdə laxtalanır, məsələn, dəridə. Bu, qanın mühüm xüsusiyyətidir – laxtalanma sayəsində qan, zədə nahiyəsini bir növ «möhürləyir». Yalnız qismən laxtalanan qan venalara düşür. Venaların əyilmiş yaxud da zədə olan hissələrində (məsələn, əgər varikoz varsa), laxtalar çökə bilər. Əvvəlcə bir laxta ilişir, sonra ikinci, sonra üçüncü və nəticədə tromb meydana gəlir.

Arteriyalarla da eyni hal baş verir, amma onlar maddələr mübadiləsi, daha dəqiq desək, yağ (lipid) mübadiləsi pozulması səbəbindən xolesterinlə çirklənirlər. Xolesterin, venalarda qan laxtaları kimi lopa şəklində deyil, damarları daxildən örtən lay şəklində yığılır. Tədricən bu lay daha da qalınlaşır, dəlik isə əksinə, daha da kiçilir.

Damarların xolesterinlə çirklənməsi. Müasir həyat tərzi zamanı damarların dəliyi artıq 35-40 yaşlarında 2 dəfə kiçilir. Odur ki, indi bu qədər çox hipertoniklərin olması təəccüblü hal deyil.

Həm vena, həm də arteriyaların çirklənməsi nəticəsində onların "faydalı" diametri azalır. Bununla yanaşı, ürək, orqanizmə bütün qanı vurmalıdır. Təbii ki, o, daha güclü yığılmalar etməyə məcbur olur ki, bu da, bir tərəfdən damarlardakı qanın təzyiqini artırır, digər tərəfdən isə ürək əzələsinin tez sıradan çıxmasına səbəb olur.

İndi isə, siz təzyiqin aşağı salınması üçün preparat qəbul etdiyiniz zaman nə baş verdiyinə baxaq. Qan bir müddətlik durulur, təzyiq aşağı düşür. Lakin həbin təsiredici maddələrinin təsiri sona çatdıqdan sonra, qan yenidən qatılaşır və təzyiq yenidən yüksəlir. Yəni ki, müalicə zamanı heç bir effekt müşahidə olunmur, çünki YÜKSƏK TƏZYİQİN BAŞLICA SƏBƏBİ aradan qaldırılmır.

İndi isə özünüz düşünün, təzyiqin birdəfəlik olmasa da, heç olmazsa, uzun müddətlik qaydaya salınması üçün nə etmək lazımdır? Doğrudur – damarları təmizləmək!

Yeri gəlmişkən, hipertoniyanın, təzyiqin süni şəkildə aşağı salınması yolu ilə müalicəsi orqanizmə hipertoniyanın özündən az zərər yetirmir – çünki təzyiq sıçrayışları damarları zəiflədir və onlar çox tez qocalır. Partlamış damar – infarkt yaxud da insultdur. Məhz bu səbəbdən, bizim klinikaya müraciət edən hər kəsə biz, daima təzyiqin aşağı salınması (bu, heç bir müsbət nəticə verməyəcək) ilə məşğul olmağı deyil, məhz damarları təmizləməyi məsləhət görürük.

- Axı anadangəlmə yüksək təzyiqdən əziyyət çəkmə halları da möcuddur?

Bəli, belə hallar olur. Bu, o anlama gəlir ki, insanda anadangəlmə damar zədələri mövcuddur. Biz indi belə hallar barədə danışmırıq – mən, təzyiqin zaman ötdükcə yüksələn, yəni ki, əvvəl normal olub, sonradan yüksəlməyə başladığı hallardan danışıram. Hipertoniyanın anadangəlmə deyil, qazanılmış olduğu hallar. Bu isə 98% təşkil edir.

- Damarların çirklənməsini anlamaq üçün hər hansı bir əlamət mövcuddurmu?

Əgər insanın təzyiqi yüksəlirsə, yaxud da daima yüksəlmiş vəziyyətdədirsə (amma əvvəllər normal idisə), deməli onun DAMARLARI DƏQİQ ÇİRKLƏNMİŞDİR. YÜKSƏK TƏZYİQ ELƏ ÇİRKLƏNMİŞ DAMARLARIN BAŞLICA ƏLAMƏTİDİR.

Həmçinin digər əlamətlər də mövcuddur, lakin onlar daha az aşkardır:

- başgicəllənmələr, kəskin qalxma və ya əyilmə zamanı göz qaralmaları, bayğınlıq;  
- gicgah və ənsədə döyüntülü ağrılar, qulaqlarda səs;  
- ayaqqların soyuması və şişməsi; 
- dəridə səpkilər və iltihab; 
- istiyə davamsızlıq; 
- meteohəssaslıq, hava dəyişən zaman mialgiya və artralgiya; 
- tez yorulma, yuxusuzluq, depressiya; 
- təngnəfəslik, taxikardiya, «sıçrayan» təzyiq; 
- dəyişkən bədən hərarəti; 
- hətta cüzi təsir zamanı belə dəridə yaranan hematomalar; 
- burun qanaxmaları;
- dəridə olan damar ulduzcuqları və nöqtəvi hemorragiyalar;
- göz kapilliyarlarının zəifləməsi zamanı, göz almasında sancma və qançırlar.

Bundan əlavə, damarların çirklənmə səviyyəsini (eləcə də onların vəziyyətini) topuq-çiyin indeksinin (TÇİ) köməyilə təyin etmək olar. Onu hər bir insan müstəqil şəkildə öz evində hesablaya bilər. Bunun üçün arterial təzyiqi həm ayaqda (topuq səviyyəsində), həm də qolda (çiyin səviyyəsində) ölçmək lazımdır. Sonra isə "aşağı ətrafların ölçüsünü" "qolun ölçüsünə" bölmək lazımdır. Alınan rəqəm TÇİ hesab olunacaq.

Əgər TÇİ istənilən istiqamətdə 1 - dən fərqlidirsə, deməli damarlar çirklənmişdir. Əgər TÇİ 0,9 - dan kiçik yaxud 1,1 - dən böyükdürsə, damarların vəziyyəti çox pisdir. Onların təmizlənməsi ilə bacardıqca daha tez məşğul olmaq lazımdır, əks halda böyük ehtimal infarkt və insult təhlükəsi mövcuddur.

- Damarları necə təmizləməli?

Normaten adlı olduqca effektiv preparat mövcuddur. Bizim xəstəxana üçün onu A.L.Myasnikov adına Moskva Elmi-Tədqiqat Kardiologiya İnstitutu istehsal edir, o, özünü təcrübədə çox gözəl göstərmişdir. Həm venoz, həm də arterial damarları təmizləyir. Preparatın tərkibində, damarlardakı çöküntüləri parçalayan xüsusi maddələr vardır, bundan sonra onlar sidiklə birlikdə böyrəklər vasitəsilə xaric olunur.

Bu preparatın mühüm üstünlüyü onun təbii tərkibidir – Normatenin tərkibində xüsusi dərman bitkilərindən alınan cövhərlər mövcuddur və HEÇ BİR KİMYƏVİ QATQI YOXDUR. Odur ki, onu ev şəraitində damar təmizlənməsi üçün istifadə etmək olar ki, bunu da bizim klinikanın pasientləri edir – biz sadəcə olaraq bu preparatı təyin edirik, onlar da onu evdə qəbul edirlər.

Normateni həm artıq mövcud olan hipertoniya zamanı, eləcə də onun yaranmasının profilaktikası üçün qəbul etmək olar. Təmiz damarlar – bütün orqanizmin sağlamlığının təminatıdır.

Əlavə olaraq preparatın tərkibində təzyiqin normallaşmasına yönələn xüsusi maddələr vardır. Yəni ki, təzyiq, preparatla müalicə kursuna başladıqdan sonrakı 2-3-cü gün stabilləşir və bir daha yüksəlmir..

- Normateni haradan əldə etmək olar? Apteklərdə satılırmı?

Artıq qeyd etdiyim kimi, biz və digər xəstəxana və klinikalar preparatla bilavasitə istehsalçı tərəfindən təchiz olunuruq. Apteklərdə onun satışına rast gəlməmişəm və deyəsən orada heç satılmır da.

Normateni əldə etmək üçün aşağıda ki sifariş formasını doldurub "SİFARİŞ ET" düyməsini sıxmaq kifayətdi.