Sürətli bahalaşma pensiya artımını kölgədə qoyur - NƏ ETMƏLİ?

Ana səhifə Bizimlə əlaqə

Deputat əmisi qızını işdən çıxarıb yerinə öz xanımını təyin etdi

Elman Rüstəmov bütün Azərbaycan vətəndaşlarına qarşı

Ölkədən gizli şəkildə 17 milyonluq metal çıxarıblar

Zaur Mikayılovun bu "kontor"unda dövlət əmlakı talan edilir

Mirdamət Seyidov Bakı şəhərində kəsilən ağacları yenə “yaşıllaşdırır”

Bakıda maraqlı boşanma: Milyoner cütlüyün toydan bir ay sonrakı DAVASI

Zaur Mikayılovun digər müavini də məmur qardaşı çıxdı — FOTO

70 kiloqram qızılla saxlanılan hərbi attaşenin - Kimliyi bilindi

Nərimanov İH və “Gold Məkan” yenidən hakim qarşısında

İqtisadiyyat (10-02-2021, 09:30)
Sürətli bahalaşma pensiya artımını kölgədə qoyur - NƏ ETMƏLİ?

Bugünlərdə dövlət başçısı, bu il yanvarın 1-dən 1 milyon 140 min nəfəri və ya təqaüdçülərin 93 faizini əhatə edəcək “Əmək pensiyalarının indeksləşdirilməsi haqqında” fərman imzaladı. Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi yanında (ƏƏSMN) Dövlət Sosial Müdafiə Fondundan (FSMN) verilən məlumata görə, bu il əmək pensiyalarının indeksləşdirilməsi üçün əlavə 441 milyon manat vəsait tələb olunacaq.

Cari ildə orta aylıq nominal əmək haqqının illik artımına görə, pensiyalar indeksləşdiriləcək və 11,4% artacaq. Fiziki şəxslərin hesablarının sığorta hissəsindəki pensiya kapitalı, 2020-ci il üçün istehlak qiymətləri indeksinin illik səviyyəsinə uyğun səviyyədə indeksləşdiriləcək və 1 yanvar tarixindən etibarən 2,8% artacaq.

Milli Məclisin deputatı, iqtisadçı-ekspert Vüqar Bayramovun AYNA-ya dediyinə görə, indeksləşdirmə, yəni artım “Əmək pensiyaları haqqında” Qanunun 4-cü maddəsində göstərilən bütün pensiya növlərinə - əmək pensiyası, ailəni təmin edən ailə başçısının itirilməsinə görə və əlilliyə görə pensiyaya aiddir. Başqa sözlə, indeksasiya bütün pensiya növlərini əhatə edəcək, lakin əlavə ödənişləri əhatə etməyəcək.

“Əmək pensiyaları ötən il nominal orta aylıq əmək haqqının artım nisbətinə, pensiya kapitalı isə keçən ilki inflyasiya səviyyəsinə uyğun olaraq nəzərdən keçirilir. Ötən il rəsmi olaraq maaş artımının 11.4% olduğunu nəzərə alsaq, təqaüdçülərimizin müavinətləri bu səviyyədə yenidən nəzərdən keçiriləcək. Məsələn, şəxsin təqaüdü 300 manatdırsa, yanvar ayının 1-dən indeksləşdirmə nəticəsində müavinət 34 manat 20 qəpik artacaq. Buna görə 400 manatlıq müavinət 45 manat və 60 qəpik artacaq”, - Bayramov bildirib.

DSMF-in İdarə Heyətinin sədri Himalay Məmişov keçirdiyi mətbuat konfransında söyləyib ki, pensiyaların artırılması, ümumilikdə 1 milyon 140 min nəfərə və ya pensiyaçıların 93 faizinə təsir edəcək: “Qalanları xüsusi şərtlər altında təqaüd təyin edilmiş şəxslərdir. Artım cari ilin 1 yanvarından hesablanacaq və yanvar artımı fevral təqaüdü ilə ödəniləcək. Minimum və orta pensiyaların alıcılıq qabiliyyəti indeksinə görə Azərbaycan MDB ölkələri arasında lider olaraq qalır”.

Fondun rəhbərindən fərqli olaraq, təqaüdçülərin özləri pensiya artımının qiymətləndirməsində daha təmkinli və o qədər də optimist deyillər. Təqaüdçü Yadigar Abdullayevin AYNA-ya danışdığına görə, pensiyaların artması sevindirici hal olsa da, qiymətlər də bir yerdə dayanmır: “İlin əvvəlindən bəri ərzaq qiymətləri, su pulu xeyli artdı. Mağazalardakı qiymət etiketlərinə baxıram və gözlərimə inanmıram. Əvvəlcə satıcılardan təkrar soruşdum, bir şey başa düşmədiyimi və ya yaxşı görmədiyimi düşündüm. Mənə qiymətin məhsulda olduğunu söylədilər. Yenə baxıram və inanmıram”.

“Axı dünən bir litr duru yağ 1,90 manata satılırdı, bu gün isə eyni yağ 3,20 manata satılır... Yumurta 15 qəpiyə satılırdı, indi 10-luq paket 2,90 manatdır. Südün qiymətləri 3 manata qalxıb. Dərmanlar bahalaşıb. İndi 250 manat pensiya ilə necə yaşayacağımı da bilmirəm. Qiymətlər bu qədər qalxsa, 20-30 manata yaxın artım kömək edə bilərmi? Əlbəttə, əvvəllər də yalnız bir təqaüdlə kifayətlənməmişəm. Uşaqlar bacardıqları qədər kömək edirlər. Mənə övlad və nəvə bəxş edən Allaha şükürlər olsun!”, - müsahibimiz bildirib.

Azərbaycan çox güclü ailə ənənələri olan bir ölkədir. Yaşlılar yalnız mövcud təqaüdlə keçinə bilmirlər, bu da indiki qiymətlərlə heç nəyə çatmır. Uşaqlar və nəvələr valideynlərinə bacardıqları qədər dəstək olurlar və elə 230 manat minimum pensiya təyin edən dövlət də bu faktora ümid edir. Bununla yanaşı, hər kəs və hər zaman yaxınlarının köməyinə ümid edə bilmir...

Təqaüdçü Lyudmila Makarova, 300 manat təqaüdünün ayın sonuna çox çətinliklə çatmasından şikayətçidir. Bahalaşan qiymətləri görən Makarova, 34 manat əlavə artımın növbəti aya qədər yaşamaq üçün kifayət edəcəyinə inanmır: “Qiymətlər çox artıb. Əvvəllər bu pulla ayın sonuna qədər çətinliklə yaşaya bilərdim, amma indi buna ümid etmirəm. Kommunal xərclər pensiyamın yarısını “yeyir”. Köhnə pəncərə və qapılar, köhnəlmiş tavan otaqda istini saxlamır və qənaət etməkdənsə, sobanı daha çox qızdırmalıyam. Ancaq qənaət etmək cəhdlərinə baxmayaraq, təxminən 100 manat kommunal xərclərə gedir”.

O, pulun qalan hissəsini dərman və ərzaq apardığını deyir və əlavə edir ki, uzun müddətdir yeni paltar almır. Ancaq ən başlıcası, qadın, suyun qiyməti qalxdıqdan sonra, evin qarşısındakı kiçik bir bağçada sevimli çiçəklərindən imtina etməli olacağından narahatdır: “Çiçəkləri çox sevirəm, demək olar ki, bütün boş vaxtlarımı onlara qulluq etməyə sərf edirəm. Ancaq mövcud su qiymətlərindəki xərcləri artıq ödəyə bilməyəcəyəm. Bağçadan imtina etməli olacağıq”.

Söhbətləşdiyimiz təqaüdçülər müavinətlərin indeksləşdirilməsindən məmnun olsalar da, əsas məhsullar və dərmanların ilin əvvəlindən başlayan artım marafonundan kədərlənirlər. Narahatlığa səbəb su tarifindəki artım və kommunal xidmətlərin qiymətinin daha da artması perspektivləridir.

70 yaşlı Firəngiz Abbasovanın sözlərinə görə, kommunal xidmətlər və dərman xərcləri çıxılsa, ortalama 300 manat təqaüd yaşamağa kifayət edərdi: “Ancaq bugünkü qaz və elektrik enerjisi qiymətləri, artan su qiymətləri ilə tək təqaüdlə yaşamaq çox çətindir”.

Pensiyaların indeksləşdirilməsi ilə yanaşı, bu ilin ilk ayı, ən çox istehlak olunan məhsullarda rekord qiymət artımı ilə yadda qaldı. Un, şəkər tozu, maye yağ, yumurta, taxıl və digər məhsullar bahalaşır. Pandemiya dərman qiymətlərində artım maxavikini işə saldı, qeyri-ərzaq mallarının qiymətləri artır. Bununla yanaşı, yanvar ayında inflyasiya ilə bağlı real məlumatlar yoxdur və hökumət qiymət artımı ilə bağlı heç bir açıqlama vermir.