Təhsil adına qaranlıq zəng: Heydər Əliyev adına liseydə “Son zəng”in qara səssizliyi

 Hər bir məktəbli üçün “Son zəng” yalnız bir mərasim deyil – bu, bir dövrün başa çatması, gənclik yolunun növbəti mərhələsinə keçidin simvoludur. Analar illərlə bu günə hazırlıq görür, atalar qürurla baxmağa can atır, şagirdlər isə bəlkə də son dəfə sinif yoldaşlarının birliyində ürəklərindən gələn səmimi duyğuları yaşayırlar. Amma görünür, Azərbaycanda bəzi “təhsil rəhbərləri” üçün bu gün artıq bir bayram yox, şəxsi iradələrin və qeyri-rəsmi qanunların sınaq meydanına çevrilib.

Heydər Əliyev adına liseyin direktoru,Se vinc Orucova təəssüf ki, bu acı reallığın canlı simasına çevrilib. Özünü təcrübəli pedaqoq, nümunəvi idarəçi kimi təqdim edən bir şəxsin, qanunsuz qərarlarına “hə” deməyən şagirdi bu mühüm gündən məhrum etməsi, təkcə bir ailənin deyil, cəmiyyətin də sarsıldığını göstərir. Haqq yolunu seçmək – yəni, zorla toplanan vəsaitlərə, şifahi “qaydalar”a “yox” demək – bir qız övladına “Son zəng” kimi əvəzolunmaz bir anı çox gördü.

Sual budur: bu səlahiyyəti ona kim verib?

Əgər bir təhsil müəssisəsinin rəhbəri, öz iradəsini məktəbin konstitusiyasına çevirirsə, valideynin “haqq” çağırışını şəxsi təhqir kimi qəbul edib, öyrəncinin gələcək xatirələrinə qara ləkə vurursa – bu, artıq pedaqoji məsuliyyətsizlik deyil, açıq şəkildə vəzifə səlahiyyətlərindən sui-istifadədir.

“Son zəng”i susduran sistem

Təəssüf ki, bu, təkcə bir direktorun problemi deyil. Ölkəmizdə hələ də “məcburi fond”, “şifahi göstəriş”, “töhfə” adı altında formalaşan təhsil ticarəti davam edir. Valideyn haqlı narazılıq etdikdə isə cavab çox vaxt eynidir: təzyiq, təcrid, intiqam.

Bu hadisə bir daha sübut edir ki, bəzi liseylərdə təhsil yox, idarəçilik oyunu gedir – və o oyunun qaydaları direktorun şəxsi mənfəətinə uyğun tərtib edilir. Qaydalara uymayanlar isə ya sıxışdırılır, ya da cəzalandırılır.

       Təhsil Nazirliyi haradadır?

Sual açıq qalır: Təhsil Nazirliyi bu hadisədən xəbərdardımı? Əgər belə bir hal rəsmi şəkildə araşdırılmırsa, deməli bu cür hallar sabah da davam edəcək. Bəlkə növbəti il bir başqa qız övladı, bir başqa valideyn eyni haqsızlığı yaşayacaq.

“Son zəng” səssiz çalındı – evdə, sadə bir otaqda. Bəlkə də bu səssizlik bir gün cəmiyyətin vicdanında daha güclü bir səsə çevriləcək. Çünki bu hadisə artıq təkcə bir ailənin dərdi deyil – bu, təhsil sistemimizin sınaq anıdır.

Lisey rəhbərlərinə və onların “qeyri-rəsmi qanunlarına” bir xatırlatma: təhsil şagirdin haqqıdır – direktorun mülkü deyil.