Heç bir qida ana südü qədər dəyərli ola bilməz. Körpələrinizi ana südü 
ilə qidalandırın.Uşaqların immun sisteminin formalaşması üçün xüsusi 
vacib olanı molozivodur ki, bu da doğuşdan sonrakı ilk 3-4 –cü gün 
ərzində yaranır.
Çox adam sual verir ki, uşağı nə vaxta kimi əmizdirmək lazımdır. Optimal 
variant – 8-12 aya qədər əmizdirmək. Minimal əmizdir mə isə 3 aydan tez 
olmamalıdır, hansı ki, bu müddət ərzində körpənin birincili immuniteti 
yaranır.
Uşağı döşlə əmizdirməyə aid bir sıra məsləhətlər:
Əvvəla şəxsi gigiyenaya fikir verin.Əmizdirmədən əvvəl əllərinizi və 
döşü yuyun, lakin əmizdirmədən sonra yumağa tələsməyin, açıq havada 
qurumasını gözləyin.Gündə 1-2 dəfə döşləri sabunla yuyun.
Əmizdirərkən özünüz üçün rahat bir yer seçin, qolunuzun altına yastıq 
qoya bilərsiniz. Çalışın uşaq döş giləsi dairəsini tamlığı ilə götürsün, 
uşağı özünüzə sıxmayın, uşaq rahat nəfə almalıdır.
Uşağı 30-40 dəq dən çox döşdə saxlamayın. Orta müddət 15-20 dəq. təşkil 
edir. Yeni doğulmuş uşaq hər 3 saatdan bir döşə qoyulmalıdır. Hər dəfə 
əmizdirərkən digər döşə qoyun.Əgər döşdə süd tam boşalmayıbsa, onda 
yerdə qalan südü döşü massaj edib, südü xaric edin ki, həm laktasiya 
güclənsin, həm də mastit yaranmasın.

Analara südü artırmaq üçün məsləhətlər...
- Hamiləlikdə olduğu kimi, doğuşdan sonra da mütlək sakit həyat tərzi 
olmalıdır, nahardan sonra istirahət etməlisniz.
- Sutkada 7-8 saat yuxu yatmalısınız
- Yaxşı və müntəzəm qidalanmalısıınız, vaxti-vaxtında.xüsusən də raciona 
yumurta, balıq, fındıq, şit yağ, tərkibində kalsium və fosfor bol olan 
süd məhsulları-kəsmik, kefir, yoqurt, sərt pendir, moloko),meyvə 
vətərəvəzlərdən ibarət salatlar və.s.
- Allergiya, köp, ishal yarada bilən qidalardan-sitruslar, 
konservativlər,bal, piy, qarox, vəs. uzaq olun.
- Gün ərzində 2litr maye qəbul edin(sup, kampot, təbii şirə və s.)
- Gecələr normal yuxu yata bilməmizsinizsə, gündüz uşaqla bərabər siz də 
yatın..
- Uşağı birdən döşdən ayırmaq olmaz, hətda qəfildən qapı döyülsə və ya 
tel. Zəng etsə belə
- Əmizdirmədən sonra, döşdə qalan südü sağıb çıxarın


Süd artırmaq üçün nələr yemək lazımdır???

-Dəmlənmiş şüyüt toxumu, zirə toxumu süd ilə (1 çay qaş. Toxum 1 
stəkana)
-Şüyüt toxumu, razyana, petruşka, tmin (1 çay qaş. Toxum 1 stəkan suda 
dəmləmə)
- Düyülü, paxlalı qidalar
- Seks -vaxtı-vaxtında normal intim yaxınlıq laktasiyanı yüksəldir.
Unutmayin ki, sud yaranma qadinin psixo-emosuonal halindan cox 
aslıdır.Buna görə də istənlən yaranan konflikt, stress situasiyalarda 
yalniz korpənizi düşünün ki, südsüs qala bilər. Yorğunluq, əsəb, qorxu 
laktasiyani dayandirir. Buna gorə də hər əmizdirmədən sonra 10-15 dəq 
istirahət üçün zünüzə vaxt ayırın...

Süd verən analar nələrdən uzaq olmalıdırlar...
-südə pis qoxu verə bilən qidalar(soğan, sarımsaq, kələm )
-Bir sıra sakitləşdirici preparatlar,yuxugətiricilər, antidepressantlar. 
Trankvilizatorlar,ağrıkəsicilər,hormonal preparatlar,antibiotiklər, 
qurdqovucular, və s.
- Kofe, alkaqol,tütün
- İşlədici preparatlar
- Allergn, konservantlar və s.
- Bütün turşməzə qidalardan, nanə, qatırquyruğu və s. hansı ki, 
laktasiyanı azaldır.

Ana südü uşaq üçün ən vacib və xeyirli qidadir. Ana südündə böyüyən 
orqanizm üçün lazım olan bütün vitamin və minerallar vardır.Çalışın 
bütün hallarda uşağınızı döşdən ayırmayın. Heç bir amil- iş, səyahət 
uşağınızı süddən ayırmağa səbəb olmamalıdır.Yalnız ağır xəstəliklər 
zamanı uşağa süd vermək əks-göstərişdir.

Ana südünə əks göstərişlər....
Uşaği ana südündən kəsməyin. Ana südünə əks göstərişlər o zamandir ki, 
əgər ana hər hansısa bir toksiki təsiri olan dərman preparati qəbul 
edirsə, onun bədəndən yuyulmasını gözləyib yenədə vermək lazımdır. 
Bundan əlavə əgər ana hamilə qalıbsa, ana trankvilizatorlar qəbul 
edirsə, alkoqol, nikotin, narkotik maddələr qebul edirsə, anada vərəm, 
spid,döşündəə irinli mastit, herpesi varsa, malyariya, anada ağır psixi 
pozğunluqlar olarsa, bədxassəli şişlər ana sudunə əks gösterişdir. Lakin 
digər xəstəliklərdə hətda bele götürülür ki, ana xəstə olduqda onun 
bədənində xəstəliyə qarşı antitellər yaranır, hansı ki, bu da süd ilə 
körpəyə keçərək əksinə immun mudafiə xarakteri daşıyır.


Sonda Sizə demək istədiyim...!!! Bacardığınız qədər çox uşağınızı ana 
südlə qidalandırın... Bu Sizin körpənizə uzun illər möhkəm sağlamlıq 
bəxş edəcək...


Həkim-pediatr. Ailə və uşaq psixoloqu: Dr. Nüşabə Səfərova